Allah’ın gani olmasını akli açıdan ispat eder misiniz?

2014/02/24
Soru
Allah’ın gani olmasını akli açıdan ispat eder misiniz?


 Yüce Allah Kur’an’da şöyle buyuruyor: Ey insanlar! Siz Allah’a muhtaçsınız. Allah ise her bakımdan sınırsız zengin olandır, övülmeye hakkıyla lâyık olandır.[1] Allah’ın muhtaç olmaması anlamına gelen gani sıfatı da Allah’ın varlığının, birliğinin ve nedene ihtiyaç duymamasının ispatlanmasından sonra müyesserdir. Biz burada Allah’ın bir neden ve yaratıcıya ihtiyaç duymadığını gösteren ve onun bundan müstağni olduğunu belirten gereklilik ve imkân burhanını açıklayacağız. Eğer gani olmayı var olmada ihtiyaç duymamak olarak yorumlarsak ve bu yorumla Allah’ın varlığını ispat etmek istersek, gereklilik ve imkân burhanını şöyle dile getirebiliriz.

Gereklilik Ve İmkân (Fakirlik Ve Zenginlik) Burhanı[2]

Bu evrende gördüğümüz tüm varlıklar bir gün yok idi ve sonra varlık elbisesini giydi. Daha ilmi bir tabirle bir gün bir hiçtiler ve sonra varlığa büründüler. Bu delil onların bir başka varlığın sonucu olduklarını ve varlığı kendilerinden almadıklarını gösterir. Bildiğimiz üzere sonuç olan her varlık, kendi nedenine bağlıdır ve onunla ayakta durur. Böyle bir varlık baştanbaşa muhtaç ve fakirdir. Eğer neden de bir başka nedenin sonucu olursa, o da kendi başına muhtaç ve yoksul olacaktır. Eğer bu husus sonsuza dek teselsül halinde sürecek olursa bir grup muhtaç ve fakir varlıklar ortaya çıkacaktır. Böyle bir grup kesin olarak asla meydana gelmeyecektir; çünkü sonsuz muhtaçlık, salt muhtaçlıktır ve sonsuz fakirlik, salt fakirliktir. Sonsuz sıfırlardan asla bir sayı meydana gelmez ve sonsuz bağımlılardan bağımsız bir varlık hâsıl olmaz. Burada şu neticeye ulaşıyoruz: Sonuçta kendi zatıyla kaim ve tüm açılardan bağımsız olan, neden olup sonuç olmayan ve varlığı zorunlu bir varlığa ulaşmamız gerekir. Mutlak neden olan böyle bir varlık her şeyden müstağnidir ve her şey var olmada ve varlığını sürdürmede ona muhtaçtır.[3] Bu ihtiyacın açıklaması şudur: Yüce Allah tüm yaratıkların nedeni ve tüm yetkinlikleri verendir. O halde O’nun varlıkların muhtaç olduğu tüm şeyleri taşıması gerekir. Zira eğer bir varlık herhangi bir şeyi veriyorsa, onu taşımaması imkânsızdır.  O halde, O mutlak anlamda ganidir. Eğer O bir açıdan gani ve bir başka açıdan da muhtaç olursa, bir açıdan yetkinlik veremeyecek olur ve bu da varsayılanın tersinedir. Çünkü biz onun her yetkinliği verdiğini söyledik.[4]

479 (Site: 520), 2944 (Site: 3167) ve 14949 (Site: tr14743) sayılı bu sitede bulunan sorulara müracaat ediniz.[5]

 ------------

[1] Fatır Suresi, 15. ayet.

[2] Mekarim Şirazi, Nasır, Tefsiri Numune, c: 18, s: 22.

[3] Saytı Endişei Kum.

[4] Tabatabai, Muhammed Hüseyin, Tercüme-i El- Mizan, c: 16, s: 346.

[5] Bu hususta Hovze net. adresine müracaat ediniz.

Yeni Makale ve Video öğeleri

Yeni Kitaplar