PLEASE_WAIT
Bir yere girdiğimizde orada kadın sesiyle müzik yayınlanıyorsa nasıl davranmalıyız?
Bu tür şarkılar haramdır. Buna göre sizin için iki görev söz konusudur:
1- Taksi veya araba şoförüne karşı tutumunuz
2- Dinlemek veya dinlemek konusunda göreviniz
Birinci görev konusunda şunu bilmek gerekir ki bu tür şarkılar münkerdir ve göreviniz münkerden alı koymaktır.
Marufa emretmek ve münkerden alı koymak gerekli şartlar oluştuğunda farzdır ve terk edilmesi günahtır. Müstehaplar ve mekruhlar konusunda ise emir ve nehiy müsthaptır.
Marufa emretmek ve münkerden alı koymak farz-i kifayidir yani mükelleflerden bazıları onu üstlenirse diğerlerinden yükümlük kalkar.
İkinci yükümlüğe gelince göreviniz mümkün olan her vesileyle örneğin zorluğa düşmediğiniz takdirde arabadan inerek veya kulağınıza bir şey tıkayarak ya da en azından müziğe ilgi duymayıp dinlemeyerek (yani ona kulak vermeyerek) o müziği dinlemekten uzak durmaktır.
Bu tür şarkı sizin de teşhis ettiğiniz gibi haramdır ve ondan sakınmak gerekir.[1] Buna göre sizin için iki görev söz konusudur:
1- Taksi veya araba şoförüne karşı tutumuz
2- Dinlemek veya dinlemek konusunda göreviniz
Birinci görev konusunda şunu bilmek gerekir ki bu tür şarkılar münkerdir ve göreviniz münkerden alı koymaktır.
Marufa emretmek ve münkerden alı koymak gerekli şartlar oluştuğunda farzdır ve terk edilmesi günahtır. Müstehaplar ve mekruhlar konusunda ise emir ve nehiy müsthaptır.
Marufa emretmek ve münkerden alı koymak farz-i kifayidir yani mükelleflerden bazıları onu üstlenirse diğerlerinden yükümlük kalkar.
Eğer marufa emretmek ve münkerden alıkoymak birkaç mükellefin bir araya gelmelerine bağlıysa bunu yapmalıdırlar. Münkerden alıkoymanın bir takım şartları ve aşamaları vardır ki biz kısaca bunları açıklayacağız:
Marufa emretmek ve münkerden alıkoymanın şartları şunlardır:
1- Münkerden alı koymak ve marufa emretmek isteyen kişi mükellefin yapmadığı işin farz veya yaptığı işin haram olduğunu bilmeli
2- Emir ve nehyetmenin bir faydası olacağına ihtimal vermeli
3- Günah işleyen kişinin yaptığı günahı devam ettireceğini bilmeli. Buna göre eğer o adamın yaptığı günahı tekrarlamayacağını biler veya zanneder ya da doğru bir şekilde ihtimal verirse o zaman farz olmaz.
4- Emir ve nehyetmenin bir kötülüğe yol açmaması
Buna göre eğer marufa emretmek veya münkerden nehyetmek insana can veya şahsiyet ya da mal yönünden zarar vereceğini bilir veya ihtimal verirse o zaman bu marufa emretmek veya münkerden alı koymak farz değildir.
Hatta can tehlikesi veya şahsiyetine ya da malına önemli bir zarar söz konusu olursa o zaman bazen haram bile olabilir.[2]
Marufa emretmenin ve münkerden nehyetmenin aşamaları:
1- Günah işleyen kişiye karşı günah işlediği için kendisiyle özel bir muamele edilmesi. Örneğin ondan yüz çevrilmesi, ya da ekşi surat ile onunla karşılaşması veya onunla ilişkiyi azaltması ve bütün bu işlerin onun günahtan uzak durmasını sağlamak için yapıldığının bildirilmesi.
2- Dille emir ve nehiy edilmesi,
Tesir edeceği muhtemel ise ve önceden açıklanan şartlar var olduğu takdirde günah işleyen kişiyi dille o işi terk etmeğe emretmek ve farzı yerine getirmeye emretmek vaciptir.
Eğer günahı önlemek günahkar kişiyi dövmeğe ve ona baskı yapmayı gerektirirse bu da caizdir ancak haddin aşılmamasına dikkat edilmelidir. Bu işte şartları haiz bir müctehitten izin almak daha iyidir.[3]
Ayetullah Uzma Hamenei, münkeri önlemenin o işle onu yapan kişinin arasında engel oluşturmaya bağlı olduğu takdirde ve bunun da o adamı dövmeğe veya hapsetmeye ya da onun malında tasarruf etmeğe hatta o malı telef etmeğe bağlı olursa müctehidin izni olmadan bu işlere başvurmak caiz midir? sorusuna şöyle cevap vermiştir:
"Bu konunun çeşitli kısımları vardır. Genel olarak marufa emretmek ve münkerden alı koymak haramı işleyen kişinin canında ve malında bir tasarruf etmeğe bağlı değilse bunda hiç kimseden izin almaya ihtiyaç yoktur. Bu miktar bütün mükelleflere da farzdır. ancak marufa emretmek ve münkerden alı koymak dille yapılan emir ve yasaklamadan öte de bir girişime ihtiyacı varsa eğer o bölgede İslam hükümeti var ve bu hükme de önem veriliyorsa o zaman yönetici fakihten veya ilgili sorumlulardan ya da bölge polisinden veya yetkili mahkemelerden izin alınmalıdır.[4]
Eğer münkerleri önlemek birini yaralamaya bağlıysa o zaman bu iş şartları haiz müçtehidin izni olmaksızın caiz değildir.[5]
Sonuç:
Sizin de açıkladığınız konuda münkerden sakındırmanın şartları var olduğuna göre bu vazifeyi mertebelerine riayet ederek yerine getirmesi farzdır.
Ama ikinci göreve gelince (yani o yayınlanan müziği dinlemek konusuna gelince) mümkün olan her vesileyle örneğin zorluğa düşmediğiniz takdirde arabadan inerek veya kulağınıza bir şey tıkayarak ya da en azından o müziğe ilgi duymayıp dinlemeyerek (duysa da kendisi ona kulak vermeyerek vb. yollarla…) o müziği dinlemekten sakınmalıdır.[6]
---------------
[1] Mirlevhi, Seyyid Muhammed Hadi, İ'lamu'l-ahya fi hurmeti'l-ğina, tahkik, Sadıkı, Muhsin, Mirsad yay, H. 1418, 1. baskı. Kum; Darabi, Muhammed, Makamatu's-Salikin, tahkik, Seyyid Ca'fer, Mirsad yay. H. 1418, 1. baskı, Kum, Muhtari, Riza ve Sadiki, Muhsin, Gina, musiki, Mektebu'l-İlam el-İslami yay. 1. baskı, Kum
[2] Tevzihu'l-Mesail, el-muhaşşa, İmam Humeyni, c. 2 s. 756-757.
[3] Tevzihu'l-Mesail, el-muhaşşa, İmam Humeyni, c. 2 s. 762 mes'ele: 2823.
[4] Ecvibetu'l-İstiftaat (farsça metni) s. 230 soru: 1055
[5] Tevzihu'l-Mesail, el-muhaşşa, İmam Humeyni, c. 2 s. 760-763.
[6] Mirlevhi, Seyyid Muhammed Hadi, İ'lamu'l-ahya fi hurmeti'l-ğina, tahkik, Sadıkı, Muhsin, Mirsad yay, H. 1418, 1. baskı. Kum; Darabi, Muhammed, Makamatu's-Salikin, tahkik, Seyyid Ca'fer, Mirsad yay. H. 1418, 1. baskı, Kum, Muhtari, Riza ve Sadiki, Muhsin, Gina, musiki, Mektebu'l-İlam el-İslami yay. 1. baskı, Kum
