Ahlak ve İrfan

İslami Kaynaklar Işığında Ruhsal Hijyen

İslami Kaynaklar Işığında Ruhsal Hijyen 648 Sayfa
Yayınevi : el-Mustafa Yazar : Muhammed Rıza Salarifer, Seyyid Mehdi Museviasl, Muhammed Sadık Şücaî, Muhammed Devlethah

İnsanların tarihin tüm dönemlerinde önemli kaygılarından biri, bedensel sağlığın yanı sıra ruhsal sağlık olmuştur. Din âlimleri, tabipler ve ahlak eğitimcileri en çok çabayı ruh sağlığının bilimsel araştırmasına ve ona ulaşmanın araç ve yollarına seferber etmişlerdir. Psikologlar ve psikiyatrlar yirminci yüzyılın başlarında ruh sağlığını yeni temeller ve yöntemlerle incelediler. Bir diğer ifadeyle ruhsal hijyenin yeni akımını araştırdılar.

Hiç tereddütsüz dinî öğretiler ruh sağlığının tanımına ve ona ulaşmanın yollarına önemli etkide bulunmuştur. Hatta ilahi dinlerin önemli hedeflerinden birinin insanların ruh sağlığını temin etmek olduğu kabul edilmiştir. Din ve ruhsal hijyen arasındaki ilişki alanında dünyanın psikolog ve psikiyatr topluluklarında birçok araştırma gerçekleştirilmiştir. İnsanın ruhsal boyutlarını tanımaya odaklanmış önemli bilim dallarından biri olarak psikoloji araştırmaları son yüzyılda hızla yaygınlaşmış ve derinlik kazanmıştır.

Bu kitapta ruhsal hijyen anlayışımız, psikolojik hastalıkların bulunmamasından öte bir iştir. Bir anlamda insanların kapasitesinin arttırılması ve yeteneklerinin geliştirilmesidir. Bu kitabın kabul ettiği model, insanın biyolojik, ruhsal, toplumsal ve dinî tüm boyutlarını kapsamaktadır. İnsanın ruh sağlığı, bireyin kendisi, başkası, varlık âlemi ve bu âlemin ekseniyle, yani Allah'la sağlıklı ve etkili ilişki sonucunda elde ettiği biyolojik ve ruhsal fıtratının insicam, bağımsızlık ve gelişiminden ibarettir.

İslami Kaynaklar Işığında Ruhsal Hijyen

20                                                         1. Ruh Hastalıklarının Tarihçesi
24                                                         2. Ruhsal Hijyenin Tanımı
27                                                                                    2.1. İslam Açısından Ruh Hijyeninin Mahiyeti ve Tanımı
30                                                                                    2.2. Ruhsal Hijyenin Önemi
31                                                         3. Ruhsal Hijyenin Hedefleri
32                                                                                     3.1. İslam Açısından Ruhsal Hijyenin Hedefleri
37                                                         4. Ruhsal Anormallik
37                                                                             4.1. Bilimsel Metinlerde Anormalliğin Kriterleri
39                                                                             4.2. Anormalliğin İzahı
45                                                                             4.3. İslam Açısından Normallik ve Anormalliğin Kriterleri
47                                                         5. Ruhsal Hijyenin Diğer Bilim Dallarıyla İlişkisi
47                                                                                                               5.1. Danışma ve Ruhsal Hijyen
48                                                                                                               5.2. Psikiyatri ve Ruhsal Hijyen
49                                                                                                               5.3. Davranışsal Tıp ve Ruhsal Hijyen
50                                                                                                               5.4. Sağlık Psikolojisi ve Ruhsal Hijyen
51                                                                                                               5.5. Ruhsal Hijyen ve Rehabilitasyon Psikolojisi
51                                                                                                               5.6. Ruhsal Hijyen ve Sosyal Hizmet
52                                                                                                               5.7. Ruhsal Hijyen ve Klinik Psikoloji
52                                                         6. İslam Açısından Ruhsal Hijyenin Temelleri
52                                                                                                         6.1. İnsanın Müşterek Doğası
54                                                                                                         6.2. İnsanın Kişilik ve Davranışında Özgür İrade ile Seçimin Payı
57                                                                                                         6.3. Hayatın Ölümden Sonrasına Taşması
59                                                                                                         6.4. İnsanın İyi Doğası
64                                               1. Sağlıklı Kişiliğe İlişkin Psikolojik Teoriler
65                                                                                                      1.1. Psikanalitik Görüşler
68                                                                                                      1.2. Hümanist Teoriler
72                                                                                                      1.3. Varoluşçuların Teorisi
73                                                                                                      1.4. Toplumsal Görüşler
75                                                                                                      1.5. Çağdaş Görüşler
77                                               2. Kültürel ve Dini Teoriler
77                                                                             2.1. Ahlak Bilginlerinin Teorisi
79                                                                             2.2. Hıristiyanlık ve Yahudiliğin Görüşleri
83                                                                             2.3. Doğu Okullarının (Hint, Çin vs.) Teorileri
84                                               3. İslam Açısından Sağlıklı Kişilik
85                                                                                          3.1. Sağlıklı Kişilik Bahsinin Öncesi
88                                                                                          3.2. İslami Kaynaklara Göre Sağlıklı Kişiliğin İzahı
97                                                                                          3.3. İslami Metinlerde Sağlıklı Kişilik
101                                                                                          3.4. Sağlıklı ve Anormal Kişiliğin Kriterleri
110                                              1. İhtiyaca Genel Bir Bakış
110                                                                            1.1. İhtiyaç Kavramı
111                                                                            1.2. İnsan Hayatında İhtiyaçların Önemi
113                                                                            1.3. İnsani İhtiyaçların Listesi
114                                              2. Biyolojik İhtiyaçlar
115                                                                       2.1. Beslenme
118                                                                       2.2. Uyku
122                                                                       2.3. Cinsel İhtiyaç
125                                              3. Psikolojik İhtiyaçlar
126                                                                        3.1. Emniyet İhtiyaçları
127                                                                        3.2. Kimlik Duygusuna İhtiyaç
129                                                                        3.3. Otonomiye İhtiyaç
130                                                                        3.4. Öne Geçmeye İhtiyaç
132                                                                        3.5. Bilişsel İhtiyaçlar: Bilmek ve Anlamak
135                                                                        3.6. Bilişsel Estetik İhtiyaçlar
136                                                                        3.7. Kendini Gerçekleştirmeye ve Mükemmelleşmeye İhtiyaç
137                                                                        3.8. Aidiyet ve Aşk İhtiyacı
139                                                                        3.9. Başkaları Tarafından Saygıya İhtiyaç
141                                              4. Manevi İhtiyaçlar
142                                                                    4.1. Manevi İhtiyaçların Listesi
147                                                                    4.2. Varlık İhtiyaçları, Allah’la Bağ ve Aidiyet
149                                                                    4.3. Emniyet İhtiyaçları: Tevekkül, Sığınma, Hidayet
155                                                                    4.4. Allah’a Dostluk İhtiyaçları: İbadet, Ehl-i Beyt’e Dostluk ve Diğerleri
161                                                                    4.5. Keramete İhtiyaç: Özsaygı ve Ahlaki Özgürlük
163                                                                    4.6. Manevi Bakımdan Kendini Gerçekleştirme ve Allah’a Yakınlaşma
172                                                1. “Holistik Görüş”: Ruhsal Hijyene Doğru Hareket İçin Yatak
175                                                2. Ruhsal Hijyeni Tarifte Allah’a İnancı Eksen Rolü
178                                                3. Allah’la Bağ, Huzuru Kazanmanın Asli Yolu
180                                                4. Ruh Huzurunu Kazanmanın İtikadi Yöntemleri
181                                                                                                4.1. Birinci Durak: Tanıma
184                                                                                                4.2. İkinci Durak: İslam, Barış ve Selametin Çerçevesi
190                                                                                                4.3. Üçüncü Durak: İman
205                                                5. Psikologlar Açısından İnanç ve Ruh Sağlığı
208                                                6. İnanç ve Ruh Sağlığı Meselesine Dair Alan Araştırmaları
210                                                7. İnanca Dayalı Psikoterapi
218                                                                1. İbadet Davranışları
218                                                                                          1.1. İbadetin Önemi
220                                                                                          1.2. İbadetin Anlamı
221                                                                                          1.3. İbadetin Motivasyonları
225                                                                                          1.4. Ruhsal Hijyende İbadet Davranışlarının Rolü
237                                                                                          1.5. İbadet Türleri ve Ruhsal Hijyen
245                                                                                          1.6. İbadetlerin Patolojisi
248                                                                2. Ahlaki Davranışlar
248                                                                                       2.1. Ahlakın Önemi
249                                                                                       2.2. Ahlakın Tarifi
250                                                                                       2.3. Ahlaki Meselelerin Tasnifi
251                                                                                       2.4. Ahlak ve Ruhsal Hijyen
253                                                                                       2.5. Toplumsal Ahlak ve Ruhsal Hijyen
259                                                                                       2.6. Bireysel Ahlak ve Ruhsal Hijyen
268                                                                                       2.7. Ahlaki Hastalıklardan Korunma ve Tedavi
272                                                       1. Yoksunluk
272                                                                   1.1. Yoksunluğun Tanımı
272                                                                   1.2. Yoksunluğa Tepki
273                                                                   1.3. Biyolojik İhtiyaçları Karşılamamanın Sonuçları
274                                                                   1.4. Duygusal İhtiyaçlardan Yoksunluğun Sonuçları
275                                                                   1.5. Şiddetli Hayal Kırıklığı ve Yoksunluk
276                                                       2. Çatışma
276                                                                     2.1. Çatışmanın Tanımı
277                                                                     2.2. Çatışma Modelleri
278                                                                     2.3. Çatışmanın Kaynakları
281                                                       3. Gerginlik (Stres)
282                                                                           3.1. Strese Cevap
283                                                                           3.2. Stresin Psikolojik ve Toplumsal Boyutları
284                                                                           3.3. Stresin Etkenleri
286                                                                           3.4. Özel Konu: Stresin Kaynağı Olarak Dünya Hayatı
287                                                                           3.5. Stresin Ruhsal Hijyene Etki Mekanizmaları
289                                                                           3.6. Stresin Dengeleyicileri
296                                                                           3.7. Din ve Bireylerin İtikadi İnançları
301                                                                           3.8. Strese Karşı Koyma Teknikleri
306                                                                           3.9. Strese Karşı Koymada Dini Davranışların Rolü
307                                                                           3.10. Strese Karşı Koymada Masumların (a.s) Davranış Tarzı
315                                                       4. Ahlak Kriterlerinden Sapma ve Günah
315                                                                                              4.1. Günahın Tanımı
316                                                                                              4.2. Günahın Türleri
319                                                                                              4.3. Günahların Ruhsal Hijyen Üzerindeki Olumsuz Etkileri
320                                                                                              4.4. Küçük Günahlar ve Ruhsal Hijyen
320                                                                                              4.5. Günahta Israr
321                                                                                              4.6. Günahtan Kaynaklanan Ruhsal-Davranışsal Bozukluklar
327                                                                                              4.7. Günahı Önleme Yolları
328                                                                                              4.8. Günah Duygusu Destekleyici mi, Önleyici mi?
341                                      1. Eşlerin Ruhsal Hijyeni
341                                                                1.1. Evliliğin Ruhsal Hijyendeki Rolü
345                                                                1.2. Eş Seçimi Devresinde Ruhsal Hijyen
349                                                                1.3. Evliliğin İlk Yıllarında Ruhsal Hijyen
352                                                                1.4. Çocuk Sahibi Eşlerin Ruhsal Hijyeni
355                                      2. Aile ve Değişim Seyrinde Çocukların Ruhsal Hijyeni
357                                                                                               2.1. Gebelik Döneminde ve Doğumda Ruhsal Hijyen
364                                                                                               2.2. Bebeklik Döneminde Ruhsal Hijyen
368                                                                                               2.3. Çocukluk Döneminde Ruhsal Hijyen (2-11 Yaş)
375                                                                                               2.4. Gençlik Çağında Ruhsal Hijyen
383                                      3. Özel Şartlarda Ailenin Ruhsal Hijyeni
384                                                                                3.1. Aile İçi İhtilaflar ve Ruhsal Hijyen
392                                                                                3.2. Boşanma ve Ruhsal Hijyen
403                                                       1. Toplumsal İlişkiler ve Ruhsal Hijyen
404                                                                                                1.1. Toplumsal İlişkilerin Etkileri
415                                                                                                1.2. Ruhsal Hijyen İçin Toplumsal İlişkilerden Mahrumiyetin Sonuçları
421                                                                                                1.3. Etkili Toplumsal İlişkiler
440                                                                                                1.4. Etkili Toplumsal İlişkileri Bozan Etkenler
453                                                       2. Ekonomik Meseleler ve Ruhsal Hijyen
453                                                                                             1.2. Yoksulluk ve Eşitsizliğin Etkileri
464                                                                                             2.2. İslami Metinlerin Fakirliğe Yaklaşımı
472                                                                                             2.3. Zenginlik ve Ruhsal Hijyen
479                                                      1. Çevre ve Ruhsal Hijyen
479                                                                                1.1. Çevrenin Tanımı ve Konuya Giriş
481                                                                                1.2. Çevrenin Kaynakları ve Ruhsal Hijyen Üzerindeki Etkileri
489                                                      2. İkamet Yeri ve Ruhsal Hijyen
489                                                                                      2.1. Coğrafi Konum
490                                                                                      2.2. Konutun Durumu
493                                                                                      2.3. Mimari ve Şehrin Dokusu
494                                                                                      2.4. Modern Şehirlerin Sorunları
496                                                      3. Teknolojinin Ruhsal Hijyene Etkisi
497                                                                                           3.1. Teknolojinin Ruhsal Hijyen Üzerindeki Olumsuz Etkileri
499                                                                                           3.2. Teknolojinin Ruhsal Hijyen Üzerindeki Olumsuz Etkileri
505                                                      4. Teknolojinin Küreselleşen Sorunları ve Ruhsal Hijyen
506                                                                                                                4.1. Sera Etkisi
506                                                                                                                4.2. Yerkürenin Isınması
507                                                                                                                4.3. Asit Yağmuru
508                                                                                                                4.4. Kitle İmha Silahları
508                                                                                                                4.5. Sürdürülebilir Kalkınma Teorisi ve Ruhsal Hijyeni Sağlamadaki Rolü
513                                                                    1. Öğrenim ve Ruhsal Hijyen
514                                                                                                 1.1. Klasik Şartlanma
515                                                                                                 1.2. Aktif Şartlanma
516                                                                                                 1.3. Gözleme Dayalı Öğrenme
519                                                                    2. Eğitimin Çeşitli Kesitlerinde Ruhsal Hijyen
521                                                                                                                     2.1. Okul Öncesi Devrede Ruhsal Hijyen
527                                                                                                                     2.2. Okul Döneminde Ruhsal Hijyen
529                                                                                                                     2.3. Ergenlik Döneminde Ruhsal Hijyen
533                                                                                                                     2.4. Yüksek Öğretim ve Ruhsal Hijyen
537                                                                    3. Üniversite Öğrencilerinin Ruhsal Hijyenini Koruma ve Geliştirmede Etkili Faktörler
537                                                                                                                                                               3.1. Eğitim Sisteminin Yapısı ve Ders Programı
541                                                                                                                                                               3.2. Ders Ödevi
544                                                                                                                                                               3.3. Eğitim Ölçümü
546                                                                                                                                                               3.4. Sınıfın Atmosferi ve Çevre
550                                                                                                                                                               3.5. Düzen ve Disiplin
551                                                                                                                                                               3.6. Öğretmenin Özellikleri
555                                                                                                                                                               3.7. Eğitim Modelleri
563                                                      1. Toplumsal Kurumlar
563                                                                           1.1. Toplumsal Kurumun Tanımı
564                                                                           1.2. Toplumsal Kurumların Çeşitleri
564                                                                           1.3. Toplumsal Kurumların Ruhsal Hijyenle Bağı
565                                                      2. Devlet ve Ruhsal Hijyen
565                                                                                2.1. Devletin Mahiyeti ve Ruhsal Hijyen
567                                                                                2.2. Devlet Modelleri ve Ruhsal Hijyen
576                                                                                2.3. Devletin Ruhsal Hijyen Alanındaki Rolü ve Görevleri
576                                                                                2.4. Devletin Ruhsal Hijyene Dair Görevlerinin Geçmişi
576                                                                                2.4. Devletin Ruhsal Hijyene Dair Görevlerinin Geçmişi
581                                                      3. Ulema Kurumu ve Ruhsal Hijyen
581                                                                                      3.1. Ahlaki ve Manevi Selahiyet
582                                                                                      3.2. Söz ve Davranış Bütünlüğü
582                                                                                      3.3. Zühd ve Sade Hayat
583                                                                                      3.4. Halkçı Olmak
584                                                                                      3.5. Dini Açıdan Ruhsal Hijyenin İlkelerinin Anlatılması
585                                                      4. Medya ve Ruhsal Hijyen
585                                                                               4.1. Medyanın Tanımı ve Önemi
585                                                                               4.2. Medyanın Etkilerini Araştırmanın Tarihçesi
588                                                                               4.3. Medya ve Ruhsal Hijyen Üzerindeki Etkilerinin Niteliği
615 Kaynaklar

Yeni Makale ve Video öğeleri

Yeni Kitaplar