Umrenin Müstehapları
İhramdan Önce
1- Zilkade ayının başından ve eğer yapamazsa Zilhicce ayının başından saç ve sakalını kısaltmamak.
2- İhrama girmeden önce vücudu temizlemek.
3- Tırnak ve bıyığı kısaltmak.
4- İhrama girmeden önce, mikatta gusül yapmak.
İhrama Girerken
1- Eğer mümkünse öğle namazından sonra ve eğer mümkün olmazsa başka bir farz namazdan sonra ihrama girmek ve eğer o da mümkün olmazsa altı[1] veya iki rekat müstehap namazdan sonra ihrama girmek; bu namazın birinci rekatında Fatiha suresinden sonra İhlas suresini ve ikinci rekatta ise Kafirun suresini okumak; fakat altı rekat okumak daha faziletlidir.
2- Namazdan sonra, Allah"a hamd ve şükretmek, Resulullah (s.a.a) ve Ehl-i Beytine (a.s) rahmet talebinde bulunmak.
3- İki ihram elbisesini giyerken şu duayı okumak:
Hamd Allah"a mahsustur; O"na ki ayıbımı örttüğüm, içinde farzımı yerine getirdiğim, onda Rabb"ime ibadet ettiğim ve bana emrettiğini yaptığım şeyi bana rızıkta bulunmuştur; hamd, kendisini amaçladığımda bana ulaştıran, irade ettiğimde bana yardım eden ve beni kabul eden, benden kesmeyen ve ümidimi kesmeyen veçhini talep ettiğimde bana teslim eden Allah"a mahsustur. O benim sığınağım, kalem, kalkanım, desteğim . , ümidim, sıkıntımda yardımcım ve kurtuluşumdur.
Telbiye (Lebbeyk deme)nin Müstehapları
1- Telbiyenin farz miktarını söyledikten sonra şu duayı okumak müstehaptır:
Lebbeyk ey sahibi, lebbeyk; lebbeyk ey selametlik yurduna davet eden lebbeyk; lebbeyk günahları bağışlayan lebbeyk; lebbeyk ey telbiye ehli lebbeyk; lebbeyk ey azamet ve yücelik sahibi lebbeyk; lebbeyk, doğuş ve dönüş sanadır lebbeyk; lebbeyk ey zengin olan ve kendisine muhtaç olunan lebbeyk; lebbeyk ey kendisine yönelilen lebbeyk; lebbeyk ey hak ilah lebbeyk; lebbeyk ey güzel nimet ve bağışların sahibi lebbeyk; lebbeyk ey büyük sıkıntıları gideren lebbeyk; lebbeyk, ben kulun ve kulunun oğluyum lebbeyk; lebbeyk ey cömert lebbeyk.
Telbiyeler ihram halinde tekrarlanır; özellikle aşağıdaki durumlarda:
* Uykudan uyanırken.
* Her farz ve müstehap namazdan sonra.
* Bine üzerindeki bir kişiye ulaşılınca.
* Tepeye çıkınca veya ininde.
* Binince veya inince.
* Gecenin son vaktinde.
* Sabah vaktinde.
Telbiye Ne Zaman Kesilir:
Temettü umresi için ihrama giren kimse Mekke"nin evleri görününce farz ihtiyat gereği telbiyeyi kesmeli ve lebbeyk söylememelidir.
İhramın Mekruhları
1- Siyah havluyla ihrama girmek; beyaz elbiseyle ihrama girmek daha iyidir.
2- Kirli havluyla ihrama girmek.
3- Banyo yapmak; ihramlı kişinin vücudunu kese vb. şeylerle sürtmemesi daha iyidir.
4- Kendisini çağıran kimsenin cevabında lebbeyk söylemek.
Mescid-i Harama Girmenin Adabı
1- Mescid-i Harama girmek için gusül almak müstehaptır.
2- Yalın ayakla ve vakarlı bir şekilde girmek müstehaptır.
3- Mescid-i Harama Beni Şeybe[2] kapısından girilmelidir; bunun şimdiki Bab-us Selamın karşısında olduğu söylenmektedir.
4- Mescid-i Haramın kapısında durarak şu duayı okumak müstehaptır:
Selam olsun sana ey peygamber; Allah"ın rahmet ve bereketleri senin üzerine olsun. Allah"ın adıyla, Alla"ın yardımıyla; Allah"ın dilediği olur. Selam olsun Allah"ın peygamberlerine ve elçilerine; selam olsun Resulullah"a; selam olsun İbrahim Halilullah"a; hamd alemlerin Rabb"i Allah"a mahsustur.
Daha sonra üç defa:
Allah"ım! Boynumu cehennem ateşinden kurtar
Sonra şöyle devam edilir:
Helal ve tertemiz rızkını bana artır; cin ve insan şeytanlarının kötülüğünü ve yine arap ve acem fasıklarının kötülüğünü benden uzaklaştır.
Sonra Mescid-i Harama girilir ve Ka"be"ye doğru durup elleri kaldırarak şu dua okunur:
Allah"ım! Bu makamımda ve amellerimin başında senden dileğim şudur: Tövbemi kabul et, hatalarımdan geç, üzerimden vebalimi al. Beni Beyt-i Haram"ına ulaştıran Allah"a hamdolsun.
Allah"ım! Şehadet ederim ki bu senin Beyt-i Haram"ındır; sen onu insanları için . emniyet yeri, mübarek ve alemdekiler için hidayet kıldın.
Allah"ım! Ben senin kulunum, bu şehir senin şehrin, bu ev de senin evindir; rahmetini dileyerek ve itaatine girerek, emrine itaat ederek, kaza ve kaderine razı olarak geldim. Senin cezalandırmandan korkan muhtaç kimse gibi senden istiyorum.
Allah"ım! Rahmet kapılarını benim üzerime aç ve beni kendi itaat ve rızan doğrultusunda hareket ettir.
Sonra Ka"be"ye dönerek şöyle demeli:
Hamd seni yücelten, şereflendiren, değerlendiren ve insanların sığınağı, güvenli, mübarek ve alemdekilere hidayet kılan Allah"a mahsustur.
Tavafın Adap ve Müstehapları
Tavaf halinde şöyle demek müstehaptır:
Allah"ım! Düz yerde yüründüğü gibi su üzerinde yürümeyi sağlayan ismin hürmetine, arşının kendisi için titrediği isminin hürmetine, meleklerin kendisi için ayakları titreyen ismin hürmetine, Musa"nın Tur dağı yönünden kendisiyle seni çağırıp da icabet ettiğin ve kendisiyle üzerine katından bir sevgi bıraktığın ismin hürmetine ve kendisiyle Muhammed"in (s.a.a) önceki ve sonraki günahlarını bağışlayıp, ona olan nimetini tamamladığın ismin hürmetine senden istiyorum.
Sonra hacetlerini iste.
Ve yine tavaf halinde şu duayı okumak müstehaptır:
Allah"ım! Ben sana muhtacım; ben korkuyor ve sana sığınıyorum. O halde cismini dönüştürme ve ismini değiştirme.
Sonra Muhammed ve Ehl-i Beyt"ine salavat getir; özellikle kapıya ulaşınca ve sonra da şöyle de:
Allah"ım! Sana muhtaç olan düşkün biri kapında durup rahmetini dilemektedir. O halde sadaka olarak cenneti ve ona. Allah"ım! Ev sesin evin, harem senin haremin, kul da senin kulundur. Burası ise cehennem ateşinden sana sığınanların makamıdır. O halde beni, anne ve babamı, çoluk çocuğumu ve mümin kardeşlerimi cehennem ateşinden azat eyle, ey bağışı bol olan Cevad ve ey Kerim!
Hicr-i İsmail"e ulaşınca altın oluğa karşı başını kaldırarak şöyle de:
Allah"ım! Rahmetinle beni cennete sok, beni cehennemden kurtar, hastalıklarıma şifa ver, helal rızktan payımı bol et, insanlar ve cinlerin, Arap ve Acemin kötülüklerinden beni uzaklaştır.
Hicr-i İsmail"den geçip Ka"be"nin arkasına ulaşınca şöyle söyle:
Ey en büyük nimet sahibi; ey bol bağış ve kerem sahibi. Hiç kuşkusuz amelim çok azdır. Onu kat kat artırarak benden kabul et. Hiç şüphesiz sen, duaları işitir, niyetleri bilirsin.
Rükn-i Yemanî"ye ulaşınca elini aç ve şöyle dua et:
Allah"ım! Ey afiyetin velisi, afiyetin yaratıcısı, afiyetin dağıtıcısı! Ey bana ve bütün mahluklarına afiyet nimetini veren, afiyet ile lütufta bulunan! Ey dünya ve ahirette Rahman ve Rahim olan! Muhammed ve Ehl-i Beyt"ine salat eyle ve bize dünya ve ahirette afiyet ger, hem de afiyetin tamamını; afiyete karşı şükretmeyi de bize nasip eyle, ey merhametlilerin en merhametlisi!
Sonra başını Ka"be"ye doğru kaldırarak şöyle de:
Seni (Ka"be"yi) şerefli ve yüce kılan Allah"a hamdolsun. Muhammed"i peygamber olarak gönderen ve Ali"yi imam kılan Allah"a hamdolsun.
Allah"ım! Ka"be ziyaretini kullarının iyilerine nasip eyle; kötü kullarını ondan uzaklaştır.
Rükn-i Yemanî ve Hacer-ul Esved"in arasına ulaştığında ise şöyle de:
Rabb"imiz, bize dünyada da iyilik ver, ahirette de ve bizi cehennem ateşindin azabından koru.
Tavaf Namazının Müstehapları
Tavaf namazında Fatiha suresinden sonra birinci rekatta İhlas ve ikinci rekatta ise Kafirun suresini[3] okumak müstehaptır. Namazdan sonra Allah"a hamd ve sena edip Muhammed ve Ehl-i Beyt"ine salat ve selam göndererek alemlerin Rabb"inden kabul olması niyaz edilir ve sonra da şu dua okunur:
Allah"ım! Benden kabul et ve bunu benim son ahdim etme; tüm nimetlerinden dolayı Allah"a hamdolsun; öyle ki hamd onun sevdiği ve razı olduğu şeyle sonuçlansın.
Allah"ım! Muhammed ve Ehl-i Beyt"ine rahmet eyle; benden kabul buyur, kalbimi temizle ve amelimi temizle.
Sa"ydan Önceki Müstehaplar
Tavaf namazını kıldıktan sonra ve sa"y yapmaya başlamadan önce biraz Zemzem suyundan içip, ondan başına ve üzerine dökmek ve sonra da şu duayı okumak müstehaptır:
Allah"ım! Bu suyu benim için faydalı bir ilim, bol bir rızk ve her derde deva, her hastalığa şifa kıl
Sonra kalp huzuruyla, Safa tepesine çıkarak Ka"be"ye bakıp Hacer-ul Esved"in bulunduğu rükne yönelip Allah"a hamd ve sena etmek, Allah"ın nimetlerini hatırlayıp şu zikirleri söyler:
Yedi defa: Allah-u Ekber
Yedi defa: el-Hamdulillah
Yedi defa: la ilahe illallah
Üç defa. Allah"tan başka ilah yoktur; tektir; ortağı yoktur; mülk ve hamd ona hastır. Diriltir ve öldürür, öldürür ve diriltir; O, hiç ölmeyen diridir. Hayır onun elindedir ve onun her şeye gücü yeter.
Sonra Muhammed ve Ehl-i Beyt"ine salat ve selam gönderilir ve peşinden de şu zikirler söylenir:
Yüz defa: el-Hamdulillah
Yüz defa: Subhanallah
Sa"yın Müstehapları
Yaya olarak sa"y yapmak, Safa"dan başlayıp orta minareye[4] kadar normal olarak yürümek, oradan Attarlar pazarına kadarki mesafeyi koşarcasına katetmeli, oradan da Merve"ye kadar normal şekilde yürümek ve dönünce de ayı şekilde dönmek, yeşil ışıklarla belirtilen bölümü koşarcasına katetmek ve diğer bölümleri normal yürümek müstehaptır. Ancak kadınlar yeşil ışıklarla belirlenen bölümü de normal yürürler.
Safa"dan gelince yeşil ışıklarla belirtilen yere ulaşınca şu dua okunur:
Allah"ın adıyla, Allah"ın yardımıyla; Allah vasfedilmeyecek kadar büyüktür; Allah"ın rahmeti Muhammed"e ve Ehl-i Beyt"inin üzerine olsun. Allah"ım! Bağışla, merhamet et, bildiğin günahlarımdan geç. Doğrusu sen en yüce ve bağışlayansın ve beni en sağlama hidayet et. Allah"ım! Doğrusu benim amelim zayıftır; o halde onu benim için artır ve benden kabul buyur. Allah"ım! Çabam sanadır, güç ve kuvvetim sendendir. Amelimi benden kabul eyle; ey sakınanların amelini kabul eden!
Yeşil ışıklarla belirtilen yerden geçtikten sonra şu dua okunur:
Ey minnet ve fazilet sahibi, ey kerem ve nimetler ve cömertlik sahibi! Benim günahlarımı bağışla. Doğrusu senden başka kimse günahları bağışlamaz.
Merve"ye ulaşınca üzerine çıkıp Safa"da söylenenler yapılır ve açıkladığımız sıra üzerine duaları okunur. Ve sonra şöyle dua edilir:
Alah"ım! Ey affetmeyi emreden, ey affı seven, en affa karşı mükafat veren, ey affı üzere affeden, ey affın Rabb"i! Affet, affet, affet.
Ağlamak için çaba harcamak, kendisini ağlamaya zorlamak, sa"y ederken çok dua etmek ve şu duayı okumak müstehaptır:
Allah"ım! Ben her durumda sana karşı güzel zan beslemeyi ve sana tevekkül etmede doğru bir niyete sahip olmayı diliyorum.
HACCIN ADAP VE MÜSTEHAPLARI
Umrenin ihram, tavaf, tavaf namazı ve sa"yında müstehap olan şeyler hacda da müstehaptır.
Arafatta Vakfenin Bazı Müstehap Amelleri
1- Vakfe yaparken taharetli (abdest ve gusüllü) olmak.
2- Gusletmek; öğleye yakın yapılması daha iyidir.
3- Şu duayı okumak:
Allah"ım! Ey tüm şiarların Rabb"i! Boynumu cehennem ateşinden kurtar, bana helal rızkını artır, fasık insan ve cinlerin kötülüğünü benden uzaklaştır.
Allah"ım! Bana hile yapma, beni aldatma ve beni sonuçlara yaklaştırma; ey duyanların en iyisi, ey görenlerin en iyisi, ey hızlı hesaba çeken ve ey merhametlilerin en merhametlisi! Muhammed ve Ehl-i Beyt"ine rahmet eyle ve benim günahlarımı bağışla.[5]
4- Sonra Allah Teala"dan hacetlerini iste ve peşinden de ellerini gökyüzüne doğru kaldırarak şöyle dua et:
Allah"ım! Hacetlerimi sana yönelttim; eğer benim hacetlerimi verecek olursan, benden engellediğin şey bana bir zarar vermez ve eğer onları benden engellersen bana verdiklerin bana bir yarar sağlamaz. Boynumun cehennem ateşinden kurtulmasını niyaz ediyorum.
Allah"ım! Ben senin kulunum, kakülüm senin elindedir, ecelim senin ilmindedir. Beni benden razı olacağın şeye muvaffak et ve halilin İbrahim"e -selamın onun ve evlatlarının üzerine olsun- gösterdiğin ve peygamberin Muhammed"i -Allah"ın selamı onu ve Ehl-i Beyt"inin üzerine olsun- yönlendirdiğin hac amellerini benden teslim al. Allah"ım! Beni amelinden razı olduğun, ömrünü uzattığın ve ölümden sonra dirilttiğin kimselerden eyle.
5- Yine şu duayı okumak müstehaptır:
Allah"tan başka ilah yoktur; tektir; ortağı yoktur. Mülk ve hamd O"na hastır. Diriltir ve öldürür ve O ölmez bir diridir; hayır O"nun elindedir ve O"nun her şeye gücü yeter.
Allah"ım! Bizim dediğimizden hayırlı olan kendi dediğin gibi ve söyleyenlerin söylediğinden üstün olan hamd sana mahsustur.
Allah"ım! Namazım, amellerim, dirilişim, ölümüm ve beraatım senin içindir; güç ve kuvvetim sendendir.
Allah"ım! Fakirlikten, kalplerdeki vesveselerden, işimin dağınıklığından ve kabir azabından sana sığınıyorum.
Allah"ım! Senden en hayırlı rüzgarları niyaz ediyorum, rüzgarların getirdiği kötülükten sana sığınıyorum ve senden en hayırlı geceleri ve en hayırlı gündüzleri diliyorum.
Allah"ım! Kalbime nur, kulağıma ve gözüme nur ver; etime, kanıma, kemiğime, ciğerime, oturuşuma, kalkışıma, girişime, çıkışıma nur ver ve benim nurumu yücelt, ey kendisiyle mülakat edilecek günün Rabb"i! Senin her şeye gücün yeter.
6- Sonra Ka"be"ye dönerek şu zikirler söylenir:
Subhanallah
Allah-u Ekber
maşaallah ve la kuvvete illah billah
Allah münezzehtir
Allah vasfedilmeyecek kadar yücedir.
Allah"ın dilediği olur; O"ndan başka güç sahibi yoktur.
Şehadet ederim ki Allah"tan başka ilah yoktur; tektir; ortağı yoktur; mülk ve hamd ona mahsustur; diriltir ve öldürür, öldürür ve diriltir; O hiç ölmeyecek bir diridir. Hayır O"nun elindedir ve O"nun her şeye gücü yeter.
7- Bu zikri mümkün olduğu kadar tekrarlamak:
Allah"ım! Beni cehennem ateşinden kurtar.
8- Bu günde İmam Hüseyin (a.s) ve İmam Zeynülabidin"in (a.s) dualarını (Arefe duası) okumak çok iyidir.
9- Güneş batana yakın şu duayı okumak müstehaptır:
Allah"ım! Ben fakirlikten, işlerin dağılmasından, gündüz ve geceleyin meydana gelen olaylardan sana sığınıyorum. Affına sığınarak zulmümü akşamlıyorum, güvenine sığınarak korkumu akşamlıyorum, bağışına sığınarak günahlarımı akşamlıyorum, yüceliğine sığınarak ayak sürçmelerimi akşamlıyorum, bâki veçhine sığınarak müptela olan fani veçhimi akşamlıyorum. Ey kendisinden istenilen en iyi zat, ey bağışta bulunanların en cömerdi! Kendi rahmetlinle beni cilalandır; bana afiyet elbiseni giydir ve tüm yaratıklarının kötülüğünü benden gider.
10- Güneş battıktan sonra da şu duayı okumak müstehaptır:
Allah"ım! Bunu benim bu yerdeki son ahdim etme; beni hayatta tuttuğun sürece gelecekte de devamlı bunu bana rızık kıl. Bu gün beni kurtuluşa ermiş, saadete kavuşmuş, duası icabet edilmiş, rahmetine kavuşmuş ve bağışlanmış olarak elçilerinden ve Beyt-ul Haram"ının hacılarından birinin bugün döndüğü şey olarak kabul et. Bugün beni senin en kerim misafirlerinden kıl ve bana onlardan birine verdiğin en üstün hayrı, bereketi, rahmeti, rıdvanı ve bağışlanmayı ver ve benim kendisine döndüğüm aileme, malıma, azına ve çoğuna bereket ver ve onlara da bende bereket ver.
Meş"ar"da Vakfe Yapmanın Müstehapları
Bu geceyi mümkün olduğu kadar ibadetle geçirmek, itaatle meşgul olmak ve şu duayı okumak müstehaptır:
Allah"ım! Bu toplantıdır. Allah"ım! Bu toplantıda bana en hayırlı toplantıları topla. Alah"ım! Kalbimde toplamanı istediğim hayırlardan beni meyus etme. Bu menzilimde evliyalarına tanıttığın şeyleri tanıt bana ve beni tüm kötülüklerden koru.
Mina"da yapacağı taşlama için Meş"ar"dan çakıl taşı toplamak müstehaptır.
Sabah namazından sonra şu duayı okumak da müstehaptır:
Allah"ım! Ey Meş"ar-ul Haram"ın Rabb"i! Beni cehennem ateşinden kurtar, bana helal rızkını artır, insan ve cinlerin kötülüğünü benden uzaklaştır. Allah"ım! Sen kendisinden istenilen en hayırlı varlık, çağırılan en üstün zat ve en hayırlı talep edilensin. Her elçinin bir mükafatı var; benim bu konumumda mükafatımı sıkıntımı gidermek, mazeretimi kabul etmek ve hatalarımdan geçmek kıl. Sonra takvayı dünyadan aldığım azık kıl.
Cemreleri Taşlamanın Müstehapları:
1- Cemreleri taşlarken abdestli olmak.
2- Her taşı atarken tekbir getirmek.
3- Son cemreyi taşlarken arkası kıbleye doğru olmak, ilk ve orta cemreyi taşlarken kıbleye doğru olmak.
4- Taşları elinde alıp taşlamaya hazırlandığında şu duayı okumak:
Allah"ım! Bunlar benim taşlarımdır. O halde bunları benim için koru ve amelimde bunları yücelt.
Kurban Kesmenin Müstehapları
1- Kurbanın çok şişman olması
2- Kurbanlık sığır veya deve olursa dişi olması ve eğer koyun olursa erkek olması.
3- Kurbanı insanın kendisinin kesmesi ve eğer kesemezse elini kurbanı kesenin elinin üzerine bırakması.
4- Kurbanı keserken şu duayı okuması:
Ben yüzümü tamamen gökleri ve yeri yoktan var edene çevirdim ve artık ben O(na) ortak koşanlardan değilim. Benim namazım, ibadetim, hayatım ve ölümüm hep alemlerin Rabb"i Allah içindir. O"nun ortağı yoktur. Bana böyle emrolundu ve ben Müslümanlardanım. Allah"ım! Senden ve senin için, Allah"ın adıyla ve Allah vasfedilmeyecek kadar yücedir. Allah"ım! Bunu benden kabul et.
Mina"daki Müstehaplar
Hacının, on birinci ve on ikinci günde Mina"da kalması ve hatta müstehap tavaf için bile olsa Mina"dan çıkmaması müstehaptır.
Yine, namazlardan sonra tekbir söylemek de müstehaptır; en güzel şu şekilde tekbir söylenir:
Allah yücedir, Allah yücedir, Allah"tan başka ilah yoktur, Allah yücedir, Allah yücedir, hamd Allah"a mahsustur, Allah yücedir bizi hidayet ettiği şeyde; Allah yücedir bizi dört ayaklı hayvanlardan rızıklandırdığı şeyde; bizi . dolayı Allah"a hamdolsun.
Mekke"deki Diğer Müstehap Ameller
Mekke"nin diğer adabı ve müstehap amelleri şunlardır:
1- Allah"ı çok zikretmek ve Kur"an okumak.
2- Kur"an"ı hatmetmek.
3- Zemzem suyundan içmek ve ondan sonra şu duayı okumak:
Alah"ım! Bunu faydalı ilim, geniş rızık, bütün dertlere deva ve hastalıklara şifa kıl.
Ve yine Allah"ın adıyla, Allah"ın yardımıyla ve Allah"a şükürler olsun demek de müstehaptır.
4- Ka"be"ye bakmak ve bunu mümkün oldukça tekrarlamak.
5- Her gün on defa tavaf yapmak: Üç tavaf akşamın başında, üç tavaf gecenin sonunda, iki tavaf sabah olunca ve iki tavaf öğleden sonra.
6- Mekke"de kaldığı müddet içerisinde yılın günleri sayısında, yani üç yüz altmış beş defa tavaf yapmak, eğer yapamazsa elli iki defa ve eğer bunu da yapamazsa yapabildiği kadar tavaf yapmak müstehaptır.
Mescid-ul Haram ve Mescid"un Nebi"nin adaplarından olarak oralarda namaz kılmanın çok sevabı vardır. Bazı rivayetlerde, Mescid-ul Haram"da kılınan bir rekat namazın sevabının başka bir yerde kılınan yüz bin rekat namaza ve Mescid"un Nebi"de kılınan namazın ise diğer yerde kılınan on bin rekat namaza eşit olduğu geçer.[6] Aziz ziyaretçilerin bu fırsattan en iyi şekilde yararlanarak üzerlerinde kaza namazı varsa bu kutlu yerde onları yerine getirmeleri ve böylece hem şerî vazifelerini yerine getirmeleri ve hem de onun bu kadar büyük mükafatından yararlanmaları ne kadar uygun olur!
[1] - Bu namazlar, ihramdan öncesinin namazları niyetiyle iki rekat halinde kılınır.
[2] - Rivayetlerde şöyle geçer: Ka"be ve etrafındaki putlar kırıldıktan sonra büyük Hubel putunu oraya defnettiler; dolayısıyla putperestlik ve şirkin timsali olan o putu ayaklar altına almak için o kapıdan girmek müsehaptır. Gerçi Mescid-i Haramın genişletilmesi nedeniyle o kapı da şimdi yoktur; fakat onun Bab-us Selamın karşısında olduğu söylenmektedir.
[3] - Tavaf namazının doğru bir kıraatle kılınması gerektiği için, bu sureyi doğru bir şekilde kıraat edemeyenlerin ikinci rekatta da İhlas suresini okumaları tavsiye edilir.
[4] - Şimdi orta minare ve Attarlar pazarı yoktur; fakat bu mesafe yeşil ışıkla belirtilmiştir.
[5] - Günahlarımı bağışla cümlesi yerine Allah Teala"dan diğer hacetler de istenebilir.
[6] - Furu-u Kâfi, c.4, s.526 ve 556.
