PLEASE_WAIT
Künye ne demektir? İslam Peygamberinin (s.a.a) künyesi olan Ebu’l-Kasım’ın manası nedir?
Arap kültüründe Eb (erkekler için) ve Ümm (kadınlar için) takılarıyla başlayan isimlere künye denir. Künye kalıbında isim vermek Arap kabilelerinde insanı bir çeşit yüceltmek sayılmaktadır.[1] Ebu’l-Kasım, Ebu’l-Hasan, Ümmü Seleme, Ümmü Kulsüm vb. gibi.
İslam da künyeye çok önem vermiştir. Gazali bu konuda şöyle diyor: ‘Resul-i Ekrem (s.a.a) saygıdan dolayı kalpleri kazanmak için herkese künyeleriyle seslenirdi. Künyesi olmayanlara da künye verir ve öyle seslenirdi. Halkta ona o künyeyle hitap ederdi. Hatta çocuğu olmadığı için künyesi olmayanlara da künye verirdi. Allah Resulü (s.a.a) çocuklara bile sevgilerini kazanmak için künye verir, onlara künyeleriyle seslenirdi.’[2]
İmam Rıza’dan (a.s) şöyle rivayet edilir: ‘Birisi yanında ise ona künyesiyle seslen, yanında değilse ismiyle seslen.’[3]
Yine Resulullah’ın şöyle buyurduğu nakledilmiştir: ‘Güzel sünnetlerden biri, insanın oğlunun adını kendi künyesi yapmasıdır.’[4]
Dolayısıyla künyenin tarifi göz önüne alındığında İslam Peygamberinin (s.a.a) künyesinin Ebu’l-Kasım olmasının nedeni çocuklarından birinin adının Kasım olduğu içindir.[5] Bu yüzden kendilerine Ebu’l-Kasım denilmiştir. Yine İmam Hüseyin’e (a.s) Ebu Abdullah denmesinin nedeni Abdullahu’r-Razi’ (Süt emen Abdullah-Ali Asgar) adlı oğlundan dolayıdır.
Belirtmek gerekir ki, bazen bazılarının künyeleri kendilerine layık olmadığı için, onları aşağılamak amacıyla künye benzeri bir şey verilirdi. Örneğin, İslam’dan önce Ebu Cehil’e Ebu Hükm denirdi. Ama İslamın ve Peygamberin (s.a.a) karşısında durduğu için artık bu künye onun şanından değildi ve ona Ebu Cehil künyesi verildi.
------------
[1] -Lugatname-i Dehhuda, c.11, s.16452, ‘Künye’ sözcüğü, Tahran Üniversitesi, Yeni 1. Baskı, HŞ.1373.
[2] -Hüseyni Deşti, Mustafa, Maarif ve Maariif, c.8, s.595, Müessese-i Tahkikat ve Neşr-i Maarif-i Ehl-i Beyt.
[3] -Tabersi, Ebu’l-Fazl, Ali b. Hasan, Mişkatu’l-Envar, s.324, Kitaphane-i Haydariyye, Necef, HK. 1385.
[4] -Hür Amuli, Vesail-uş Şia, Müesseset-ü Alu’l-Beyt, Kum, HK.1409
[5] -Peygamber Efendimizin bu oğlu büluğa ermeden, çocuk yaşta vefat etmiştir.
