Allah-u Teâlâ’nın hilesinin anlamı nedir?

2014/02/24
Soru
Âli İmran Suresi’nin 54. Ayetinde şöyle buyruluyor: “Onlar tuzak kurdular. Allah da tuzak kurdu. Allah, tuzak kuranların en hayırlısıdır”. Bu ayette Allah kendi hilekârlığıyla övünmüyor mu? Hile kötü bir şey değil midir?

Arap lügatinde hile (mekr), bir kimseyi hedefin­den (hedef iyi ya da kötü olsun) alı koymaktır. Bu anlam esasınca hile her zaman ve her yerde kötü değildir.

Bu kelimenin Allah-u Teâlâ’ya nispet verilmesi, zararlı komployu hünsa etmek anlamındadır ve bozguncular hakkında kullanıldığında, programları ıslah etmenin önünün alınması anlamına gelir. Ayette bahis konusu edilen hileden, Hz. İsa’nın (a.s) düşmanlarının, şeytani planıyla ilahi davetin önünü almak istedikleri ama Allah-u Teâlâ’nın peygamberinin canını muhafaza etmek ve kendi dininin ilerlemesi için tedbir alarak onların planlarını boşa çıkartmak anlamı kastedilmiştir.

Ayrıntılı Cevap


 Bu ayetin manasının açıklık kazanması için “ilahi hile” den neyin kastedildiğine bakmak gerekir.

Arap lügatindeki hileyle, bizim günümüz Fars dili olmak üzere diğer dillerden anladığımız hile arasında çok fark vardır. Zira günümüz Farsçasında “hile” şeytani ve zarar içeren planlar için kullanılır. Hâlbuki Arap lügatinde her türlü çözüm arayışına “hile” derler. “Müfredatı Rağıb” da “hile” şöyle tanımlanmıştır: “Bir kimseyi hedefinden (hedef iyi ya da kötü olsun) alı koymaktır.[1]

Bu esas üzere Kur’an ıstılahındaki “hile” ile günümüz Farsçasında şeytani ve zarar içeren planlar anlamında kullanılan hile tamamen farklıdır, zira Kur’an ıstılahında hile, hem zarar içeren planlar hem de iyi çözüm yolu düşünmek anlamında kullanır. Bu sebeple Kur’an’ı Kerim’de bazen “çok hileci(makir)”, “hayır ve iyilik” kelimesiyle yâd edilir: : “Onlar tuzak kurdular. Allah da tuzak kurdu. Allah, tuzak kuranların en hayırlısıdır”.[2] Bazen de “Oysa kötü tuzak, ancak sahibini kuşatır”[3] ayetinde olduğu gibi “kötü” kelimesiyle birlikte kullanılmıştır.

Ayette bahis konusu edilen hileden, Hz. İsa’nın (a.s) düşmanlarının, şeytani planıyla ilahi davetin önünü almak istedikleri ama Allah-u Teâlâ’nın peygamberinin canını muhafaza etmek ve kendi dininin ilerlemesi için tedbir alarak onların planlarını boşa çıkartmak anlamı kastedilmiştir.[4]

Bu anlam esasınca hile her zaman ve her yerde kötü değildir.

Bu kelimenin Allah-u Teâlâ’ya nispet verilmesi, zararlı komployu hünsa etmek anlamındadır ve bozguncular hakkında kullanıldığında programları ıslah etmenin önünün alınması anlamına gelir.[5]

 

 -----------

[1] “El-Müfredatü fi ğaribi’l Kur’an” , s. 772

[2] Âli İmran Suresi, 54.

[3] Fatır Suresi, 43.

[4] “Tefsiri Numune”, c. 2, s. 566 ve 567.

[5] “Tefsiri Numune”, c. 15, s. 498.

 

Yeni Makale ve Video öğeleri

Yeni Kitaplar