PLEASE_WAIT
İlmihal kitaplarda (tevzihu'l-mesail risalelerinde) necasetleri tesbit etmek için beritilen yöntemlere dikkatele, musluklar ve tuvaletlerin tabanının hükmü nedir, temiz midir yoksa necis mi?
Fakih ve müçtehitlerin necaseti tesbit etmek için belirtmiş oldukaları yöntemler şunlardır:
Her şeyin necaseti üç yolla tesbit ediliyor.
1- İnsanın kendisi bir şeyin necis olduğuna yakin ediyor olması; dolayısıyla eğer bir kimse bir şeyin necis olduğunu zan ederse o şeyden kendini koruması ve uzak durması gerekmiyor.
2- Bir kimse tarafından kendi mahiyetinde bulunan şeyin necis olduğunu, kendisi tarafından belirtiyor olması; ev hanımının falan kabın necis olduğunu söylemesi gibi.[1]
3- Adil olan iki kişi tarafından bir şeyin necis olduğu söyleniyor olaması; hakeza adil olan bir kişi bir şeyin necis olduğunu söylerse ihtiyat gereğince o şeydan sakınılması ve ondan korunuluması gerekyor.
Dolayısıyla bir şeyin necis olduğunu bu üç yöntemden her hangi birisi vesilesiyle tespit ediliyor. Neticede bu yöntemlerden hiç birisi olmazsa mübtela olunan şeyin necis değildir. Eğer bir kimse karşılaştığı bir şeyde; örneğin kan olup olmadığında şek ederse, kan olmadığına hüküm ediliyor. Veya bir şeyin necis olup olmadığında şek ederse, pak olduğuna hüküm edilir.
Buna binaen su musluğu ve tuvalet tabanının kesin ve yakini bir şekilde necis olduğu bilinmyor ise, temiz olduklarına hüküm ediliyor. Oradaki tüm rutubetler ve orada akan sular da pak ve timizdir. Bu hükümde hiçbir şek ve terdid söz konusu değildir. Ama eğer necaseti tesbit etme yöntemlerinden birisiyle bir şeyin necis olduğuna dair yakin hasıl olursa ondan sakınılması gerekmektedir ve necis olan şeyi de temizlenmesi lazım.[2]
Hatırlatma: genellikle evimizin muslukları ve tuvalet tabanlarının temiz olup olmadığını biliyoruz. Ama eğer temiz olup olmadığında şek edersek, temiz olduğuna hüküm ediliyor. Hakeza kamuya ait ve umumi yerlerde ve mekanlardaki musluk ve tuvalet tabanının necis oldukları hakkında kesin ve yakin bilgiye sahip olmadığımız için, pak ve temiz olduklarına hüküm ediliyor.
--------------
[1] "Risalei tevzhul mesail nuh mercii", birinci baskı, çapı ümitvar, 1385, tatbik ve tedvin: Said, RAŞİDİ, s. 81-82. (özet).
[2] Elbetti bu temizlemenin vacip oluşu, oradaki necaset namaz kılacağımız yerlere veya namaz kılanların elbiselerine sirayet etmesine neden oluyor durumlardadır. Özetle temiz kalınması şart olan yerlere sirayet etmesi söz konusu ise temizlenmesi vaciptir.
