Aşura duasında yer alan“esselamu aleyke ya Eba Abdillah ve âla’l-ervahi’l-leti hallet bifinaik” cümlesindeki ruhlar kimlerdir?

2014/02/24
Soru
Aşura duasında yer alan“esselamu aleyke ya Eba Abdillah ve âla’l-ervahi’l-leti hallet bifinaik” cümlesindeki ruhlar kimlerdir? Çünkü tercümede “yanında düşen kimseler” tabiri kullanılmıştır. İmamın ziyaretine gelen kimseler mi, Kerbela’da onun kabrinin yanında defnedilenler mi yoksa Hüseyin’in (a.s) varlığında fani olan ve canlarını onun uğrunda feda eden yarenleri mi kastedilmektedir?

“Ervahi’l-leti hallet bifinaik”ten kastedilen Kerbela coğrafyasında Şehidlerin Efendisi (a.s) ile birlikte şahadete eren şehidlerdir. Bu tespitin delili şu noktalardır:

1. Genellikle ziyaretçi ve yaşayan kimselerden ruhlar diye söz edilmemektedir.

2. Bu dua, ziyaretçi tarafından yapılan bir hitaptır ve genellikle hitap eden ve muhatap bir değildir.

3. İmam Hüseyin (a.s) için nakledilen hiçbir duada belirgin olarak ziyaretçilere selam yoktur.

4. Aşura duası şimdi cenazesi Kerbela’da bulunan insanların defnedilmesinden önce zikredilmiştir. Bundan ötürü “ruhlar”’dan maksat orada defnedilen tüm insanlar değildir.

5. Bu duadaki mevcut karinelerden, selama muhatap ruhlardan maksadın Kerbela coğrafyasında Şehitlerin Efendisi ile birlikte şehid olan kimseler olduğu anlaşılmaktadır. Mesela bir başka yerde belirgin olarak İmam ile birlikte olan kimselere selam verilmektedir: “Hüseyin, Ali b. Hüseyin, Hüseyin’in evlatları ve Hüseyin’in ashabına selam olsun.” Şehidlerin Efendisi, evlatları ve yarenlerine selam göndermeye ek olarak, İmam Hüseyin’e dost ve vefakâr olmayı ilan ve onun düşmanlarından uzak olunduğunu beyan etmek Aşura Duasının genel muhtevasını teşkil eder.

6. Aşura Duasından yapılan diğer bir nakilde şöyle belirtilmiştir: “Esselamu aleyke ve âla’l-ervahi’l-leti hallet bifanaik ve enahat bisahatik ve cahedet fillah meek ve şarrat nefseha ibtiğa merzatillah fik.”[1] Bu pasajda Şehidlerin Efendisinin yanında bulunma nitelendirildikten sonra onunla birlikte Allah yolunda cihad etmek ve Allah rızası yolunda onunla birlikte şehid olmak gibi hususlar zikredilmiştir. Bunlardan “ruhlar”’dan maksadın Şehidlerin Efendisi ile birlikte olan diğer şehitler olduğu belirgin olarak anlaşılmaktadır.[2]

7. Meşhur olmayan Aşura Duasında[3] ise şöyle belirtilmiştir: “Esselamu aleyke ya Eba Abdillahi’l-Hüseyin ve âla men saadeke ve aveneke ve vasake binifsihi ve bezele mehçebetehu fi’z-zebbi anke … essalamu aleyke ya mevlay ve aleyhim ve âla ruhike ve âla ervahihim ve âla turbetike ve âla turbetihim. Essalamu aleyke yebne seyidi’i-alemin ve âla’l-musteşhedine meke.” Bu ibaretten ruhlardan maksadın Şehidlerin Efendisi ile birlikte şehid olanlar olduğu açıkça anlaşılmaktadır.

8. Şehidlerin Efendisi hakkında nakledilen diğer dualarda, İmam Hüseyin (a.s) ve Ali Ekber (a.s) ziyaret edildikten sonra Kerbela yönüne dönün ve şu duayı okuyun diye belirtilmiştir. Oysaki Şehidlerin Efendisi hakkında nakledilen ziyaret dualarının hiçbirinde ziyaretçilere veya orda yatan herkese selam olsun diye bir şey yoktur.

Netice olarak, Aşura Duası ve Şehidlerin Efendisi hakkında nakledilen diğer ziyaret dualarının bütününden hareketle, Aşura Duasındaki selama muhatap ruhlardan maksadın İmam Hüseyin ile birlikte şehid olan kimseler olduğu kesin bir şekilde söylenebilir.  
--------------
[1] Seyid b. Tavus, İkbalu’l-A’mal, c. 3, s. 70.

[2] Yanında olanlar kelimesinden sonra cihad ve şahadetin beyan edilmesinden ruhlardan maksadın Şehidlerin Efendisi ile birlikte olup Aşura günü şehid düşen kimseler olduğu anlaşılmaktadır.

[3] Bu ziyaret duası, Aşura Duasının sevabını taşımaktadır. Sorunu olan ve Aşura Duasının tüm adaplarını (tekbir, yüz lanet, yüz selam, secde, namaz, dua sonrası namaz vb.) yerine getiremeyen kimseler içindir. Mefatihü’l-Cenan.

Ayrıntılı Cevap
Bu sorunun ayrıntılı cevabı yoktur.

Yeni Makale ve Video öğeleri

Yeni Kitaplar